به نقل از  خبرنگاران جوان، خبر‌ها از انفجار‌ها و حادثه‌هایی پیوسته در تأسیسات یا مکان‌های مختلف کشور حکایت دارند؛ رسانه‌ها آنها را مخابره می‌کنند و سپس، مقام مسئول را به واکنش وا می‌دارد. چنین رخداد‌هایی اگرچه به خودیِ خود می‌تواند ناامنی‌های موضعی یا وسیع‌تر ایجاد کند، اما مسئله مهم، برخورد مخاطبی است که «خبر‌های دست اول» را می‌بیند و نسبت به آن قضاوت می‌کند.

دو روز پیش و از ۱۰ مرداد، خبر‌های ضدونقیضی از وقوع انفجار در زاغه مهمات پادگان سپاه عاشورا در منطقه منظریه تبریز در فضای مجازی منتشر شد. برخی منابع هم از آن به عنوان حمله لیزری به پادگان موشکی سپاه یاد کردند.

اما علیار راستگو، معاون سیاسی امنیتی استاندار آذربایجان‌شرقی هرگونه شایعه انفجار و امنیتی بودن تبریز را تکذیب کرد. او گفت: این شایعه شیطنت رسانه‌ای دشمنان است و سروصدای موجود در شهر تبریز مربوط به مراسم نورافشانی شب عید قربان است.

۲۰ تیر ۹۹، برخی رسانه‌های خارجی گفتند و نوشتند که در غرب استان، مناطق گرمدره و شهر قدس، صدای انفجار به گوش رسیده و برق مناطق یاد شده قطع شده است. خبرگزاری‌ها به نقل از فرماندار قدس، لیلا واثقی خبر دادند که «هیچ انفجاری در شهرقدس و حتی گرمدره اتفاق نیفتاده و قطعی برق مربوط به روبه‌روی بیمارستان ۱۲ بهمن، در ساعت ۲۲ شب گذشته به مدت ۵ دقیقه بوده است.»

از سوی دیگر هم، معاون امنیتی و انتظامی استانداری تهران در این باره اظهار کرد «هیچ مشکل امنیتی در این منطقه وجود نداشته است.» او علت قطعی برق را خارج شدن یکی از ترانس‌ها از مدار دانست که پس از حدود ۳۰ دقیقه مشکل حل شده است.

کمی پیشتر، هفدهم تیر امسال اداره دیپلماسی عمومی و اطلاع‌رسانی سازمان انرژی اتمی در اطلاعیه‌ای هرگونه حادثه در مجتمع هسته‌ای شهید رضایی میبد یزد را تکذیب کرد و تصاویر ماهواره‌ای منتشر شده‌ای را که به آن انفجار نسبت داده می‌شد، نادرست و نامربوط دانست.

حادثه تأسیسات هسته‌ای نیروگاه نطنز سه روز پیش از این اتفاق رخ داده بود و مسئولان امنیتی کشور، پاسخ خود را در این باره ارائه کردند. حجت الاسلام ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی کشور بیان کرد: احتمال حمله پهپادی، موشکی و پرتاب بمب یا راکت از دید ما منتفی است و صرفا منشأ انفجار از طریق عناصری در داخل وجود دارد که، چون موضوع در حال بررسی است، جزئیات آن را بیان نمی‌کنم، البته ابعاد موضوع برای ما روشن شده است.

بیشتر بخوانید

• بررسی حادثه نطنز در مجلس با حضور وزیر اطلاعات

بامداد روز ۱۷ تیر، انفجاری در باقرشهر کهریزک و در استان تهران موجب التهاب رسانه‌ای شد. به گفته بخشدار کهریزک، این اتفاق ساعت ۳:۲۰ دقیقه بامداد رخ داد و به باشگاه خبرنگاران جوان خبر داد که در نتیجه انفجار، ۲ نفر جان باختند و چند نفر هم مجروح شدند.

بابایی انفجار را ناشی از سهل انگاری در پر کردن کپسول‌های اکسیژن یک کارگاه در خیابان توریسم باقرشهر دانست و گفت: در کنار این کارگاه مجموعه سایپاپرس قرار دارد که دیوار‌های این مجموعه تخریب شده و به خود کارگاه نیز آسیب وارد شده است.

جایی دیگر از کشور و در ۱۴ تیر؛ نیروگاه برقی در اهواز دچار آتش سوزی شد که رسانه‌ها این اتفاق را به عنوان تاریخچه اخبار حوادث چندین روز اخیر قرار دادند. یکی از ترانس‌های نیروگاه شهید مدحج زرگان اهواز به دلیل افزایش دما دچار انفجار و آتش‌سوزی شده بود.

رئیس سازمان آتش‌نشانی اهواز اظهار کرد: برای مهار آتش‌سوزی پنج دستگاه خودرو و ۱۶ نیرو به منطقه اعزام شدند که خوشبختانه در کوتاهترین زمان ممکن آتش‌سوزی مهار شد.

• عکس تزئینی است

قدرت نرم؛ ابزار مدیریت ادراک مردم و مسئولان/ رسانه، بازوی دیپلماسی عمومی قدرت‌‌های بزرگ

اخبار پر از اتفاق‌ها و اظهار‌ات ضد و نقیض است؛ برخی حقیقت دارند، اما بعضی از آنها ممکن است ناشی از گمانه‌زنی‌ها و هیجان رخداد‌های گذشته و البته دسته‌ای هم بازتاب زنجیره اتفاق‌های دیگر باشند. حسن عابدینی، کارشناس رسانه در گفت‌و‌گویی با خبرنگار گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان، می‌گوید: قدرت نرم، شگردی از اقدام‌های نظام سلطه در راستای ناامید کردن مردم است. او تأکید می‌کند که «در این ابزار مدیریت ادراک مردم و مسئولان رخ می‌دهد و مهم‌ترین ابزاری است که در دوران تبدیل آرام آرامِ جنگ سخت به جنگ نرم به کار برده می‌شود و از آن به عنوان جنگ افکار یاد شده است. رسانه‌ها در این زمینه وسیله‌اند و آنها بازوی دیپلماسی عمومی قدرت‌های بزرگ به شمار می‌روند.»

عابدینی، قدرت نرم را حاصل یک تغییر فاز آرام از قدرت سخت و محاصره‌های اقتصادی می‌داند که غربی‌ها در اقدام‌های نظامی علیه ایران در آن شکست خورده‌اند و در محاصره‌‌های اقتصادی هم، کشور با بهره‌گیری از راهبردهای اقتصادی مانند اقتصاد مقاومتی و غیره تا حدودی شکست خورده به شمار می‌رود. 

کارشناس رسانه و مسائل بین‌الملل با بیان اینکه آمریکا و غرب با راه اندازی ۲۶۴ شبکه فارسی زبان در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، مذهبی، فیلم و سریال و غیره گام‌های بلندی در مدیریت افکار برداشته است، گفت: یکی از کارکردهای اصلی این رسانه‌ها، بهره گیری از شگردهای عملیات روانی جهت فشار، ناامید سازی و تحت تأثیر قرار دادن افکار عمومی از طریق رسانه‌هاست.

او تأکید کرد: در این باره شاهد یکی از شگردهای رسانه‌ای به نام غرقاب کردن افکار عمومی به صورت عملیات روانی هستیم که می‌خواهد آینده کشور را بن بست نشان دهد.

عابدینی توضیح داد: در عملیات روانی باید یک سلسله مَحمِل وجود داشته باشد تا از بستر آن، باورپذیری یک رویداد نزد افکار عمومی افزایش پیدا کند. واقعیت این است که هر ساله از بهار و تابستان، شاهد آتش‌سوزی‌های جنگل‌ها هستیم و این هم صرفاً مربوط به ایران نیست و در کشورهای دیگر هم رخ می‌دهد.

آتش سوزی‌ها، اتفاقی معمولی یا ابزاری رسانه‌ای؟

کارشناس رسانه افزود: با رخ دادن چنین اتفاق‌هایی، رسانه‌ها تلاش می‌کنند تا نشان دهند در مدیریت کشور ناکارآمدی وجود دارد و این رخدادها از کنترل خارج شده است.

او تصریح کرد: آتش‌سوزی به خودیِ خود نمی‌تواند ناامید کننده باشد، اما وقتی رسانه‌ها به افکار عمومی چنین القا کنند که موضوع یاد شده از کنترل خارج شده است و امکان خاموش کردن آن وجود ندارد، سبب ایجاد حس ناامیدی در افکار عمومی می‌شود.

عابدینی ادامه داد: برای نمونه یک فرد دچار بیماری می‌شود، این اتفاق در هر جای دنیا می‌تواند برای افراد بیفتد، اما زمانی سبب ناامیدی اطرافیان می‌شود که چه واقعی و چه غیر واقعی به این باور برسند «امکان بهبود این بیماری وجود ندارد».

کارشناس رسانه تأکید کرد: ممکن است خرابکاری صنعتی طی سالیان گذشته هم وجود داشته باشد؛ وزارت اطلاعات و نیروهای امنیتی شاید حدود صدها قطعه صنعتی را پیدا کرده‌اند که در آن خرابکاری صنعتی صورت گرفته است و حدود سه سال پیش هم قطعاتی از آن را به نمایش گذاشتند.

او افزود: ممکن است یکی از این خرابکاری‌ها به هدفش برسد، در محلی انفجار رخ دهد یا صنعتی با مشکل مواجه شود. موضوع این است که ما باید بگوییم ممکن است ۲۰ قطعه آمده و بررسی شده است، اگر هم خرابکاری در آن اتفاق افتاده، کشف شده است و البته امکان دارد یکی از آنها هم کشف نشده باشد.

عابدینی اظها کرد: باید روی این موضوع کار شود که چشم‌های بینایی به صورت مستمر از امنیت کشور پاسداری می‌کنند. پیشتر شاهد بودیم که ده‌ها اقدام تروریستی از نیروهای آمریکایی و غیره صورت می‌گرفت و کشف می‌شد؛ اما ممکن است یکی از آنها کشف نشود و اقدام تروریستی صورت بگیرد.

کارشناس رسانه افزود: این مسئله چیزی از قدرت و اشراف نیروهای اطلاعاتی کم نمی‌کند؛ چنانکه می‌بینید ریگی و رئیس گروه تندر را دستگیر می کنند، روح الله زم را که زیر چتر امنیتی انگلیس، فرانسه و آمریکا بود یا ترویج کنندگان خشونت هم دستگیر و محاکمه می‌شوند.

او بیان کرد: نیروهای امنیتی پیگیر عاملان اقدام‌های تروریستی هستند و آنها را به سزای اعمالشان می‌رسانند؛ بنابراین در این موارد باید از اشرافی که این اقدام‌ها را کشف می‌کند، صحبت کرد و البته امکان دارد خرابکاران در مواردی هم اقدام پلیدشان را انجام دهند.

آیا همه اتفاقات را باید با یک عینک دید؟ اظهارنظر در مورد پیوستگی حوادث یا انفجارها بر عهده کارشناسان امنیتی است تا پروپاگاندای انفجارها، بیشتر روشن شود. پنجشنبه و جمعه‌های داغ رسانه‌هایی که حوادث و آتش سوزی‌های یک هفته را دوره می‌کنند.

آتش سوزی‌ها در کمیسیون امنیت ملی بررسی شد/ رئیس کمیسیون: حادثه پارچین خرابکاری نبود

حجت الاسلام مجتبی ذوالنوری، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی به باشگاه خبرنگاران جوان خبر می‌دهد که این حوادث در کمیسیون امنیت ملی بررسی شده است. او می‌گوید که « آتش سوزی‌های امسال مشابه و معادل سال گذشته است که منشأهای مختلفی دارند. بخشی از آنها طبیعی است و با گرم شدن هوا رخ می‌دهد و در همه دنیا هم اتفاق می‌افتد. امسال چون تر سالی داشتیم و علف‌ها و گیاهان روییده شده در اثر بارندگی‌ها زیادتر بوده است، به جهت وسعت بیشتر پوشش گیاهی صحراهای ما نسبت به  سال پیش، احتمال وقوع آتش سوزی بالاتر می‌رود.» 

او ادامه می‌دهد: به علاوه در سال‌های قبل گاز به همه جای کشور نرفته بود و روستایی‌ها هیزم‌کنی می‌کردند تا از آنها در تنور و شومینه‌ها استفاده کنند. اکنون با توجه به گاز رسانی، هیزم‌ها جمع نمی‌شود و تجمیع آنها می‌تواند در اثر گرما و غیره باعث این اتفاق‌ها شوند. بازی جوانان در میان پوشش گیاهی، بی‌دقتی‌ها در روشن کردن آتش، می‌تواند علت دیگر آتش سوزی‌ها باشد.

مجتبی ذوالنوری تأکید می‌کند که «موارد تعمدی در کشور به ندرت اتفاق میفتد و ممکن است در اثر خصومت باشند. با بررسی در کمیسیون امنیت ملی به نتیجه رسیدیم که اتفاق خاصی نسبت به سال‌‌های گذشته نیفتاده است و دمیدن در این اتفاق، شیطنت و غرض ورزی رسانه‌های آمریکایی و بیگانه است.»

رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی  مجلس در ادامه بیان می‌کند که «در بعضی صنایع هم اتفاق‌هایی افتاده که غالباً جنبه ایمنی ضعیف یا نشتی رخ داده است؛ مانند حادثه اخیر  پارچین که بیگانگان بر روی آن مانور بسیاری دادند. آن اتفاق مطلقاً خرابکاری نبود و صرفاً  یکی از مخازن  چندگانه  انباشت گاز طبیعی که برای فرآوری و تولید سوخت موشک استفاده می‌شود، نشت کرده بود. با برررسی دوربین‌ها به نتیجه رسیدیم که دشمنان ملت  از رخداد مذکور برای ناامیدی مردم استفاده می‌کنند.»

او می‌گوید: ممکن است آتش سوزی‌ها خرابکاری باشد، اما بسیار نادر است و در همه جای دنیا می‌تواند رخ دهد. با توجه به اینکه در کشور ما نظام سلطه برای تقویت گروه‌های خرابکار و ضد انقلاب هزینه می‌کند، چنین اتفاق‌هایی هم چندان دور از توقع نیست.

منبع : خبرنگاران جوان